Kampta iyi bir gece uykusunun vazgeçilmez unsurlarından birisi de mat veya yataktır. Araçla kamp yapıyorsanız şişme bir yatak taşımak sorun olmaz fakat sadece çantanızla gerçekleştireceğiniz aktivitelerde daha hafif ve düşük hacimleri olan matları kullanmanız gerekecektir. Özellikle soğuk havalarda yapacağınız faaliyetlerde iyi bir uyku tulumunuzun olması önemliyken, bunu destekleyecek iyi bir matın bulunmaması soğuk ve zor bir gece geçirmenize neden olabilir. Yatakların soğuk havalarda iyi performans göstermedikleri de unutulmamalıdır.
Matlar 3 ana kategoride değerlendirilir;
- Köpük Matlar
- Şişme matlar
- Kapalı hücre veya kendiliğinden şişebilen matlar
KÖPÜK MATLAR
3 tip arasında fiyatı en ucuz fakat katlandığında en hacimli olandır. Su emiciliğinin bulunmamasının yanında oldukça iyi yalıtım sağlar ama konfor beklentisi içerisinde olanlar için en son seçenektir. Açık ve kapalı hücreli olmak üzere iki tipi bulunur. Diğer tiplere göre daha dayanıklı olduklarını söyleyebiliriz.
ŞİŞME MATLAR
Fiyat skalasında köpük matların üzerinde yer alan bu tipler teknik olarak deniz yataklarıyla aynı prensiptedir. Çok hafif, oldukça da konforludur. Mat içerisinde sadece hava bulunduğu ve hava da iyi bir yalıtkan olmadığı için ağırlıklı olarak ılık/sıcak dönemlerde kullanılabilir. Yalıtım ve ısıyı geri yansıtma özelliğine sahip versiyonları ise bütün yıl rahatlıkla kullanılabilir. Nispeten ince bir materyallerden üretildikleri için dikkatsiz davranıldığında çok çabuk zarar görebilirler.
KENDİLİĞİNDEN ŞİŞEN MATLAR
Fiyat/performans açısından değerlendirildiğinde en pahalı versiyon olması göz ardı edilebilir. Birebir olmasa da köpük matlar kadar sağlamdır. Şişme matların konforunu aramayacağınıza da emin olabilirsiniz. Bu tip matların içyapısı hava ile temas ettiğinde otomatik olarak hacim kazanan köpüklerden oluştuğu için şişme matlarda olduğu gibi şişirmek amacıyla nefes tüketmeniz gerekmez. Kılıfından çıkarıp hava valfini açtıktan sonra birkaç dakika içerisinde kendiliğinden şişecektir, ihtiyaç hissetmeniz durumunuz birkaç nefes desteğiyle istediğiniz sertliğe getirebilirsiniz. En büyük dezavantajları diğer tiplerden daha ağır, katlandıklarında daha hacimli olmalarıdır.
DİKKAT ! ! !
- Eğer ağırlıktan tasarruf maksadıyla 3/4 boyutta bir mat seçecekseniz bile satın almadan önce mutlaka denemenizi öneririz. Boyunuza uygun bir mat, yastıkla kullanıldığında ne başınızı ne de ayaklarınızı dışarı bırakmalıdır. En seçiminde omuz ve kalça genişliğinin de önemli olduğunu unutmayın.
- Mumya tulumların şekline sahip matlar da bulabilirsiniz, dikdörtgen olanlara göre daha hafif ve düşük hacimli olacaktır.
- Uyurken sürekli hareket eden biriyseniz yüzeyi dokulu, kenarı destekli, V-tip veya dikey tip hava kanallarına sahip olanları tercih edebilirsiniz.
- Şişme mat modelleri dikey ve yatay hava kanallı olarak satılmaktadır, yatay kanallı olanlar daha stabil bir uyuma zemini sağlarken, dikey kanallılar mat üzerinde sağa/sola kaymanızı engeller.
Ağırlığı azaltmak amacıyla insan vücudunun ağırlık noktaları dışındaki noktaları açıkta bırakan bir mat kullanmayı planlıyorsanız bunu sadece sıcak günler için yapmanızın doğru olacağını hatırlatmak isteriz çünkü asıl ısı kaybı temasta olunan zeminde yaşanır.
Yatay Kanal
Dikey Kanal
V Kanal
Yan Destek Kanalları
Boşluklu Yapı
Matlar için Verilen Isı Değerleri (R-)
Son dönemde üreticiler matlar için de ısıyla alakalı belirli değerler vermektedir.
Maalesef ki tulumlarda olduğu gibi markalar arası değerlendirme yapma imkanı sağlayan herhangi bir test standardı bulunmamaktadır. Orijinine göre markalar ya ASTM 1518 ya da ISO 5085 standardında değerlendirmeler yapmaktadır, bu standartların tamamı spesifik olarak matları değerlendirmek için değil, tekstil malzemelerinin termal iletkenliğini ölçmek için tasarlanmıştır.
Diğer bir taraftan, bazı üreticiler kendi geliştirdikleri metodu kullanmakta, bazı üreticiler bağımsız laboratuvarlarda ürünlerini test ettirmekte, sınırlı sayıda üretici ise saydığımız her iki teste ilaveten saha testleri gerçekleştirmektedir. İşin en kötü yanı ise ciddi düzeyde kurumsallaşmamış markaların bu konuda sadece tahmini verileri ürünlerin üzerlerine yazmalarıdır. Verilen sonuç değerlerin R-değeri veya santigrat/fahrenhayt üzerinden olması ise bu karmaşaya ekstra bir katkıda bulunmaktadır. Hangi birimden olursa olsun bu değerlerin gösterge niteliği taşıdığı unutulmamalıdır.
Yine de kısaca değinecek olursak, R-değeri 1’den 10’a kadar bir skalada ürünün termal iletkenliğini ifade etmektedir, yani 1 en düşük, 10 ise en yüksek değerdir. R değeri ne kadar yüksekse ısı yalıtımı o kadar iyi diye düşünmek gerekir. Kışın kullanılacak matlarda bu değerin (eğer üreticiye güveniyorsak) en azından 5 veya üzeri olmasına dikkat etmek gerekir.